blobb (3)

Ritratti

Qabel l-era diġitali il-ġbid tar-ritratti x'aktarx li kellu ċertu gost li llum intilef. Kien hemm ritwal sħiħ li bih kienu jissawru r-ritratti. Dak iż-żmien - qiegħed nalludi għas-70ijiet - ir-ritratti kienu jittieħdu l-aktar f'xi okkażjoni speċjali, ngħidu aħna xi magħmudija, xi festin tal-preċett jew tal-griżma ta' l-isqof u okkażjonijiet oħra simili. X'aktarx li kienu jinġibdu b'xi Kodak instamatic, minn dawk li kien ikollhom bozoz kwadri tal-flash li jduru ma' kull darba li jiddawwar il-film għal ritratt ġdid. Il-films kienu jkunu bojod u suwed, il-kulur daħal aktar tard, bi tnax jew għoxrin ritratt kull film, bl-istrixxi kannella skur tan-negattivi. Min bħali għex ir-Raħal Ġdid, x'aktarx li kien jieħu r-ritratti għall-iżvilupp għand Agius Photo Studio, fejn l-iżvilupp kien jieħu xi jumejn. Imbagħad, wara jumejn fuq ix-xwiek kont tmur għand Agius u hemm jitfaċċaw quddiemek ir-ritratti, ġeneralment kwadri b'bordura rqiqa rqiqa bajda. Xi ritratti kienu jkunu tajbin, oħra imċaqalqa, oħrajn b'xi ras maqtugħa, oħrajn mudlama jew imdawla żżejjed. Kien ritwal ta' mistennija kbira, li llum bid-digital, intilef u ntesa.

Ritratti (2)

Għal dawn l-aħħar ġimgħat (jekk mhux xhur) Mikiel Galea bbloggja dwar iż-żgħożija hippy tiegħu u ta' sħabu ta' fuq iċ-ċint. Is-serje kisbet suċċess kbir, kemm ma' dawk tampar Mikiel, kif ukoll ma' dawk ħafna iżgħar li jinsabu mxennqa għal ħajja u sotto kultura li qatt ma rrepetiet ruħha. Minn kummenti li għadda Toni Sant, jidher li dan se jikteb il-memorji tiegħu ta' l-istess epoka. Dan li ġej huwa aperitif għall-memorji ta' Toni:

Time (out)

Kien ritratt pubbliċitarju ta' banda pop bl-isem ta' Time, banda pop li tat kunċert wieħed biss u mbagħad żarmat. Wara l-avventura ta' darba ta' Time, l-ewwel wieħed mix-xellug intefa' jdoqq u jxandar, it-tielet wieħed intefa' jikteb. It-tnejn l-oħra ma nafx x'sar minnhom. Xi snin ilu ġie f'idejja l-poster pubbliċitarju ta' Time, imma tliftu. Forsi llum, fl-era diġitali, l-ewwel wieħed mix-xellug jista' jagħmel scan tal-poster u jibgħathuli bl-email. Tajjeb li ngħidu li dan ir-ritratt inġibed fl-1983 minn Aldo Gatt, li aktar tard mexa triqtu barra minn Malta. Kien l-ewwel ħabib tiegħi li emigra. Illum il-lista ta' ħbieb li emigraw twalet mhux ħażin, fosthom l-ewwel wieħed mix-xellug.

L-Emigranti tal-bozoz tal-flash kwadri

Fl-era tal-kamra tar-ritratti bil-bozoz tal-flash kwadri, l-emigranti kellhom stejjer oħrajn. Jien għext mill-qrib dawn l-istejjer fl-1974, fl-1980 u fl-1981 meta emigraw ħuti lejn down under. Niftakar il-famuża 'kaxxa', b'indirizz ta' xiħadd Melbourne miktub b'żebgħa sewda b'kull ittra daqsiex, il-biki u x-xehir dakinhar filgħodu tat-titjira, l-ajurplan jinqata' mill-art fl-ajurport ta' Ħal-Luqa, u n-niket. Imbagħad l-ewwel telefonata min-naħa l-oħra tad-dinja li nofs il-ħin tagħha kien jintilef fl-ilfiq. Niftakar li min kien jitkellem fuq it-telefown kien jarma jagħjat għax jaħseb li d-distanza bejn it-telfown fl-Awstralja u dak f'Malta kienet tesiġi li tħanġar biex il-leħen jasal żgur. Niftakar it-telefonati mid-djar tal-ġirien għax tal-Lorry għamlulna salib aħmar fl-applikazzjoni għat-telefown u ma ridux jagħtuhulna, u allura l-biki u l-ilfiq u l-għajat kien jitlef kull sens ta' privatezza u diċenza. Imbagħad, xi darba kultant, kien jitfaċċa xi Malti-Ostreljan b'xi qmis iċċangjata, b'xi bermuda, kalzetti twal u sandli, b'xi salib ta' Malta tad-deheb ileqq fuq sidru, ġej minn down unda', jaf lil qaribek, u int iddaħħlu jieħu grokk biex tistaqsih kif inhuma, u flok grokk iniżżillek flixkun whisky sħiħ, u mbagħad titolbu pjaċir iwassallek xi rigal żgħir lil qaribek mitluf hemm isfel, u flok rigal żgħir tispiċċa tgħabbi lil dan il-Malti-Ostreljan b'ruxxmata imbarazz u min jaf kemm jidgħilek minn taħt. U l-famużi casettes: fejn il-familja kollha tinġabar biex tgħaddi messaġġ irrekordjat twil xi għaxar minuti, li kwart minnhom kienu jkunu biki u lfiq: għidlu hello lil Fransi ... għidlu li l-Hibs m'għamlu xej' dis-sena ... għidlu li l-Milan tilfu ma' l-Inter ... għidlu kemm mort tajjeb fl-eżamijiet ... imbagħad jintbagħat kollox bil-posta (bil-baħar) u xi ġimgħat wara jasal cassette ieħor b'risposta: aħna tajbin ta ... toqogħdux tinkwetaw għalina ... Leli ta' maġenbna għadu ħaj? U l-famużi parcels fihom daqs dinja: il-fardal bil-kangaroo għall-mummy, il-qmis iċ-ċelesti bl-istampa tal-koala fuq il-but għad-daddy, it-t shirt bil-boomerang għaż-żgħir. Dak iż-żmien kien fadlilhom biex jitfaċċaw l-emails, l-e-cards u l-Iskype.

X'aktarx

X'aktarx li se nieħu pawsa ta' xi jiem/ġimgħat. Sadattant, kif kien jgħid il-Beatu Ġorġ Preca: ġid lil kulħadd u deni lil ħadd.

Mużika fl-isfond: Tomorrow's Calling, Marianne Faithfull