Għat-teatru!

Dan pajjiżi ma jixba' qatt jaffaxxinani. Aktar minn sittin sena ilu kien assedjat (u kif inħobbu ngħidu aħna baqa' ma ntrebaħx) mill-ajruplani Faxxisti u Nazisti. Waqt wieħed mill-attakki mill-ajru, it-teatru rjal (tarahx bini sabiħ jew le jiddependi mill-gosti arkitettoniċi tiegħek), fid-daħla tal-belt kapitali, spiċċa mġarraf.

Sittin sena wara, il-bini għadu mġarraf! (Dan pajjiż fqir u ma jiflaħx jibni teatru ieħor għall-opra.)

Meta n-Nazzjonalisti reġgħu telgħu fil-gvern wara nagħsa ta' sittax-il sena fuq il-bankijiet ta' l-oppożizzjoni, ħarġu bil-qawwa kollha jwiegħdu li se jsebbħu lill-pajjiż. U ngħidu kif inhi, il-pajjiż kellu l-bżonn. L-ewwel objettiv kien il-belt kapitali, iddikjarata Sit ta' Wirt Dinji mill-UNESCO fl-1980. Kien hemm ħafna proġetti ippjanati, ruxxmata rapporti u kompetizzjonijiet għall-aħjar disinn. Tant kien hemm minn dawn li jinħtieġ storjografu full time biex forsi nieħdu stampa ċara tal-kobba għanqbuta ta' proposti u kontro-proposti għat-tisbiħ tal-kapitali u b'mod partikulari għad-daħla tal-Belt. Ġaladarba jien miniex storjografu miniex se nipprova nagħti rendikont ta' dan kollu jien. Ikun biżżejjed li nsemmi li kien hemm żmien meta anki l-arkitett ta' fama dinjija Renzo Piano daħal fl-istorja.

Fil-lejl tal-Millennju l-Kapitali kitbet faċċata oħra fl-istorja twila tagħha: dakinhar infetaħ uffiċjalment Iċ-Ċentru għall-Kreattivita' tal-Kavallier ta' San Ġakbu (titlu ftit barokk naf, imma tipiku Malti). Dan iċ-ċentru jinsab f'bini li kien ittella' mill-Kavallieri ta' San Ġwann lura fis-seklu sittax, u oriġinarjament kellu funzjoni militari. Qabel ma ġie rrestawrat l-istess bini kien jilqa' fih l-istamperija tal-gvern.

Il-Proġett tal-Millennju - kif kien imsejjaħ - kellu jinkorpora fih il-bini ta' teatru ta' l-opra ġdid fis-sit li kien twaqqa' mill-ajruplani ta' l-għadu. Madankollu, ma kien hemm l-ebda qbil milħuq jekk dan it-teatru ta' l-opra kellux jinbena fuq l-istess disinn tas-sit oriġinali, jew jekk kellux ikun disinn differenti. Il-punt kardinali hu li dak is-sit ikrah kien iddestinat li jkollu fuqu bini ta' teatru ta' l-opra.

Imbagħad għal numru ta' snin intesa kollox.

Sal-bieraħ!

Il-bieraħ filgħodu, it-Times irrappurtat li waqt kolazzjon man-negozjanti l-kbar ta' Malta, Jesmond Mugliett (li sa ftit taż-żmien ilu kien jokkupa l-kariga ta' ministru tal-Kultura, u issa ministru għall-Iżvilupp Urban) ħabbar li s-sit, wara kollox, mhuwiex se jkollu mibni fuqu teatru għall-opra iżda ... ma titwemminx ... parlament ġdid!! Ir-raġunament onorevoli ta' l-onorevoli ministru jgħid hekk: it-teatri jqumu aktar mill-parlamenti.

Għax bilħaqq, dan pajjiż fqir - issa - u ma jiflaħx jibni teatru ġdid.

Mela, fit-tieni gwerra dinjija, kienet il-Luftwaffe li rvinatilna t-teatru. Fis-seklu l-ġdid għamel l-istess il-Gvern. It-teatru ta' l-opra ġġarraf għat-tieni darba. Tifhimha li l-Luftwaffe tixħet il-boombi biex tkisser pajjiż, wara kollox konna fi gwerra kontriehom. Imma li jkollok ministru tal-gvern tiegħek - u biex tagħqad ex-ministru tal-KULTURA - u jiddikjaralek gwerra fuq l-arti tal-pajjiż ... x'naqbad insejħilha din?

Kollox sew, nifhem li l-illustri membri tal-parlament tagħna jeħtieġu sit ġdid fejn jiltaqgħu biex jgħaddu l-ħin jilagħbu tal-klieb u l-qtates. Iżda għala propju f'dak is-sit? Ma jistgħux, ngħidu aħna, jibnu kamra tar-rappreżentanti xi mkien lejn il-Magħtab? Tgħidx kemm hemm veduti sbieħ tal-baħar hemmhekk.