mp

28.5.04

L-għaxar kmandamenti ta' Kieslowski minn wara l-Ħajt

Hemm kotba u films li, għal xi raġuni jew oħra, "jibdlulek ħajtek". Insomma, ma ngħidx li jibdluhielek iżda definittivament iħallu marka u, forsi, imexxuk biex tibdilha. Qabel għalaqt is-sittax qatt ma qbadt ktieb f'idi, iżda fl-ewwel sena tiegħi l-Liceo, fejn studjajt il-Malti, l-Ingliż u l-Filosofija, kelli naqra l-ktieb ta' Sigmund Freud L-Interpretazzjoni tal-Ħolm, ktieb li dak iż-żmien qistu daqshiex. L-effett li kellu fuqi kien wieħed li bidilna f'qarrej voraċi, bidla li seħħet f'daqqa u b'mod kważi awtomatiku.

Madankollu, li kelli nislet sors li seta' bidilli ħajti nagħżel il-preżentazzjoni ċinematografika ta' Alan Parker ta' Il-Ħajt tal-Pink Floyd. Dal-film rajtu l-ewwel darba ftit ġranet wara li dħalt il-Liceo: kelli sittax u bażikament ma kelli l-ebda idea ta' min kont u 'l fejn kienet sejra ħajti. Kien perjodu li segwa s-sajf ta' l-inizjazzjoni tiegħi: xorb, iljieli barra, sess u l-konoxxenza tad-dinja s-sewda u l-abitanti tagħha. Il-Ħajt tal-Pink Floyd kont nafu bl-amment; kont saħansitra qlibt għall-Malti "Another Brick in the Wall" - dak l-innu studentesk tas-snin tmenin - li konna nkantawh fil-private aħna u nirritornaw lejn id-dar meta kellna xi tnax jew tlettax-il sena. Iżda x-xbihat projettati fil-film ta' Parker bidluli l-viżjoni li kelli ta' Il-Ħajt, minn waħda li kienet tqisu bħala sett ta' lirika u riffs tajbin, għal waħda li ġegħlitni nħares lejh bħala analiżi serja tad-dinja ta' madwari. Kont mort nara l-film waħdi, darba waħda wara nofs inhar f'Settembru 1983, f'sala taċ-ċinema kważi vojta f'teatru l-Belt li llum m'għadux jeżisti, u mort lura d-dar impressjonat. Bażikament, l-ewwel ħaġa li tefgħetni naħseb kien il-fatt li bħal Pink, jien kont it-tifel ta' veteran tat-Tieni Gwerra Dinjija, onorat għas-servizz u l-kuraġġ. Għall-kuntrarju ta' missier Pink, iżda, missieri ma kienx miet fl-azzjoni...iżda kważi. Bħal Pink, ta' spiss kont inqatta' mumenti twal niċċassa lejn il-midalji tal-pa li kienu mdendla eżatt malli tidħol fl-intrata tad-dar żgħira li konna noqogħdu fiha ( u li llum iwritthom u dendilthom fis-salott ta' l-appartament fejn ngħix). Bħal Pink kont nistaqsi lili nnifsi għadx insir replika ta' missieri, ħaġa li qatt ma rnexxieli nagħmel minħabba li psikoloġikament kont imbiegħed ħafna minnu, anki jekk dejjem qistu l-eroj tiegħi. Bħal Pink, jien kont it-tifel tal-mamà. Niftakar li l-film tant kien ikkomovieni, li jien u sejjer lura d-dar xtrajt iċ-ċikkulata lil ommi u lil missieri, imbagħad tlajt f'soddti nibki!

Qed nitkellmu fuq għoxrin sena ilu, u minn dakinhar inbidlu ħafna affarijiet: ommi ħallietna, missieri qiegħed isofri t-tbatijiet tax-xjuħija, u kien hemm ħajt li twaqqa'. Ftit tal-ġranet ilu xtrajt il-verżjoni live ta' Il-Ħajt, ippreżentata f'Lulju 1990 f'Potzdamer Platz, ftit wara li sparixxa l-ħajt notorju ta' Berlin. Il-memorji ġew jiġru lura: xbihat u xenetti f'forma analettika; xbihat tal-ħajt jitwaqqa' fl-1989, xbihat ta' era u dinja li oħra. U s-sensiela ta' avvenimenti li ġew qabel u wara l-waqgħa tal-ħajt.

U dan kollu bis-saħħa ta' film

Aktar tard, kelli inkontru sinifikanti ieħor: Krzysztof Kieslowski b' Il-Ħajja Doppja ta' Veronika, li mmotivani nibda esplorazzjoni assidwa tax-xogħol ta' dan ir-reġista Pollakk. Iżda kien Id-Dekalogu, li sewa ta' avveniment importanti f'ħajti; mhux għall-plots daqskemm għall-ambjent skwallidu li l-kamera tintroduċi lil min qiegħed jara: il-monotonija, ix-xeni diżmali ta' post li tħossu jwerżaqlek f'wiċċek, il-kannella, il-griż! Il-films Pollakki ta' Kieslowski servewni ta' anteprima għal dak li kelli nara fin-naħa ta' barra ta' Praga, f'Brno, f'Varsavja (ovvjament!), u anki fil-partijiet mhux daqstant romantiċi ta' Pariġi, bħad-distrett Ċiniż.

0 Comments:

Post a Comment

<< Home